वास्तु शास्त्रलाई विश्वास गर्नेहरुले यसलाई उच्च स्थानमा राखेका छन् । त्यसैले घर बनाउँदा वास्तुको राम्रोसंग विचार पुर्याएर बनाउने गरिन्छ । घरको वनावटले घरमा बस्नेहरुमाथि शारिरिक, आर्थिक र मानसिक असर गर्ने विश्वास रहेको छ । वास्तु शास्त्र एउटा प्राचिन विज्ञान हो ।घर, भवन आदि निमार्ण गर्दा वा घरमा के–कस्ता वस्तुहरु राख्ने ,नराख्ने भन्ने बारेमा वास्तुका केहि नियमहरु रहेका हुन्छन् ।
वास्तुको नियम विपरित कार्य गर्दा घरका नकारात्मक उर्जाको आगमन हुने गर्दछ । जसले घरमा नकारात्मक उर्जा फैलाउँदछ र घरमा अशान्तिको बास हुने मान्यता वास्तुमा रहेको छ । वास्तु शास्त्रका अनुसार घरमा केही यस्ता वस्तुहरु छन् जसलाई घरमा राख्नाले कहिलै पनि धनको अभाव हुँदैन ।हिन्दु धर्मका अनुसार वास्तुका नियमको पालना गरि बनाइएका घरहरुमा सधै सुख, शान्ति र समृद्धि प्राप्त हुन्छ । यदि वास्तुका उक्त नियमहरु पालना गर्नाले घरमा सुख,शान्ति, आर्थिक अवस्थामा राम्रो असर पर्ने मान्यता रहेको छ ।
यसका नियमको पालना गर्नाले घरमा सकारात्मक उर्जा पर्न गई नकारात्मक उर्जाको नाश हुने विश्वास वास्तुमा रहेको छ । वास्तु शास्त्रमा मानिसले एउटा घरमा बस्न थालेपछि त्यो घरको खास उर्जाले उसलाई असर गर्न सुरु गर्ने विश्वास रहेको छ । त्यसैले घरको निर्माण गर्दा बिशेष ध्यान दिनुपर्छ ।वास्तुका अनुसार घरका दक्षिण–पश्चिम दिशामा काँचले बनेको वस्तु राख्दा पनि हुन्छ वास्तुसका अनुसार घरको पूर्व दिशामा घरमा बांसुरी राख्नु राम्रो मानिन्छ ।
वास्तुसका अनुसार घरको उत्तर–पश्चिम दिशामा सेतो वस्तु जस्तै सेतो शंख, ढुंगा राख्नु राम्रो मानिन्छ ।
वास्तुका अनुसार घरको उत्तर पूर्व दिशामा रुद्राक्ष वा लक्ष्मी अथवा कुवेरको मूर्ति राख्नु भएमा धन लाभ हुनेछ ।वास्तुका अनुसार घरको दक्षिण–पूर्व दिशामा मयूरको प्वाख राख्नु भएमा शुभ मानिने गरिन्छ र पश्चिम दिशामा कालो पथ्थर राख्नु धन आर्जनका लागि उचित हुन्छ ।
यसैगरी घरमा प्राचीन समयमादेखि नै देवीदेवताहरूको मूर्तिहरू राख्ने परम्परा चल्दै आएको छ । आज पनि प्रायः मानिसहरू यस परम्पराको पालना गर्दछन् । यस सम्बन्धमा, यो विश्वास गरिन्छ कि हरेक बिहान र साँझ घरका मूर्तिहरूको पूजा गर्दा विचारहरूमा सकारात्मक दृष्टिकोण आउँछ, दिमाग शान्त हुन्छ । उज्जैनका ज्योतिषाचार्य पंडित मनीष शर्माका अनुसार घरका धेरै वास्तु दोष देवताहरूको मूर्ति राखेर पूजा गर्दा पनि शान्त हुन्छन्, वातावरण रमणीय छ ।
एउटा कुरा सधैं मनमा राख्नुपर्दछ कि कहिले पनि भाँचिएको र खण्डित मूर्तिहरू घरमा राख्नु हुँदैन ।श्री शर्माका अनुसार शिवपुराणमा भनिएको छ कि शिव लिंगमा निराकार मानिन्छ । लिंगको कुनै निश्चित आकार हुँदैन । यस बिखण्डित शिवलिंग को कारण पनि पूज्य छ र यस्तो शिवलिंग पूजा गर्न सकिन्छ । शिवलिंगलाई संवेदनशील मानिन्छ, त्यसैले घरमा ठुलो भन्दा पनि सानो आकारको लिंग राख्नु राम्रो हुन्छ ।
शिवलिंग बाहेक अन्य सबै देवीदेवताहरूको मूर्तिलाई टुक्राइएको अवस्थामा पनि पूज्य मानिदैन । यो विश्वास गरिन्छ कि यदि खण्डित मूर्तिहरूको पूजा गरिन्छ भने, पूरा फल प्राप्त हुँदैन । दिमागले शान्ति पाउँदैन । जब हामी टुक्रिएको र खण्डित मूर्तिको पूजा गर्छौं, हाम्रो आँखा मूर्तिको भाँचिएको भागतिर जाँदा हाम्रो मन भाँच्दछ र उपासनामा एकाग्रता हुँदैन । यदि एकाग्रता हुँदैन भने, मनको अशान्ति कायम रहन्छ । बिग्रेको मूर्तिहरूलाई उही कारणले गर्दा पूजा गर्न निषेध गरिएको छ ।
वास्तुका अनुसार घरमा राखिएको सामान भाँचेको कारण विशाल दोषहरू बढ्छन् । नकारात्मकता घरमा यस्तै कमजोरीहरूको कारण रहन्छ । पूजा गर्दा भगवानका मूर्तिहरू मनन गरेर तनाव हटाइन्छ, तर यदि मूर्ति टुट्यो भने, ध्यान सम्भव छैन । त्यसकारण, यदि कुनै मूर्ति टुट्यो भने, यसलाई तुरुन्त हटाउनु पर्छ।
