काठमाडौँ – चुरोट पिउनेलाई मात्र फोक्सोको क्यान्सर हुन्छ । हामी सबैले यो सुनिरहन्छौं तर यो पूर्ण रूपमा सत्य होइन। धेरै अनुसन्धानहरूले पत्ता लगाएका छन् कि धुम्रपान नगर्नेहरू पनि जोखिममा छन्।
यो यस्तो गम्भीर रोग हो कि हरेक वर्ष लाखौंको मृत्यु भैरहेको छ। ६५ वर्षको उमेरपछि फोक्सोको क्यान्सरको जोखिम बढे पनि अहिले ४५ वर्ष मुनिका मानिस पनि यसको सिकार हुने गरेका छन्।
यसका धेरै कारण छन्। सबैभन्दा ठूलो कारण यो रोगको बारेमा केही मिथकहरू छन्, जसका कारण मानिसहरूले फोक्सोको क्यान्सरलाई राम्ररी बुझ्न सक्दैनन् र पछि समस्या बढ्न सक्छ।
फोक्सोको क्यान्सरसँग सम्बन्धित केही मिथक र तथ्यहरू…
मिथक १. धुम्रपान गर्नेलाई मात्र फोक्सोको क्यान्सर हुन्छ
तथ्य- स्वास्थ्य विज्ञहरू भन्छन् कि यो सत्य हो कि चुरोट पिउने फोक्सोको क्यान्सरको प्रमुख कारण हो, तर यो मात्र फोक्सोको क्यान्सरको कारण होइन। यसको जोखिम प्रदूषण, दोस्रो हात धुम्रपान र पारिवारिक इतिहास भएका व्यक्तिहरूमा पनि देखिएको छ।
मिथक २. यदि तपाईलाई फोक्सोको क्यान्सर छ भने मृत्यु निश्चित छ।
तथ्य- फोक्सोको क्यान्सर निकै खतरनाक हुन्छ तर समयमै पत्ता लागेमा यसको उपचार सम्भव छ र ज्यान समेत जान सक्छ । यदि समयमै उपचार गरियो भने, पुरुषहरूमा ५-वर्ष बाँच्ने दर १८% र महिलाहरूमा २५% छ। त्यसैले स्वास्थ्य विशेषज्ञहरूले फोक्सोलाई स्वस्थ राख्न र यी लक्षणहरूमा ध्यान दिन आग्रह गर्छन्।
मिथक ३- फोक्सोको क्यान्सर बुढेसकालमा मात्र हुन्छ
तथ्य- अमेरिकन क्यान्सर सोसाइटीका विज्ञहरूका अनुसार फोक्सोको क्यान्सर हुने खतरा ६५ वर्षभन्दा माथिका मानिसमा बढी हुन्छ तर केही कारणले युवायुवतीहरू पनि यसको सिकार हुने भएकाले फोक्सोको क्यान्सर भएको मान्नु हुँदैन । क्यान्सर बुढेसकालमा मात्र हुन्छ। क्यान्सरलाई ध्यानमा राखी सानै उमेरमा बच्ने उपाय अपनाउनु पर्छ ।
मिथक ४- फोक्सोको क्यान्सरबाट बच्न सम्भव छैन
जीवनशैली र खानपानमा सुधार गरेर धेरै गम्भीर रोगबाट बच्न सकिने स्वास्थ्य विज्ञहरू बताउँछन् । यी फोक्सोको क्यान्सरको जोखिम कम गर्न मद्दत गर्न सक्छन्। ताजा फलफूल, सागसब्जी र सागसब्जी खाएर र श्वासप्रश्वास गर्ने बानीबाट आफूलाई स्वस्थ बनाउन सकिन्छ । यसबाहेक एन्टिअक्सिडेन्ट र एन्टीक्यान्सर गुण भएका फलफूल खाँदा धेरै प्रकारका क्यान्सरबाट बच्न सकिन्छ ।
