सीमावर्ती जोगवनी बजारबाट उपभोग्य वस्तुका नाममा सर्वसाधारण र व्यापारीले भन्सार नतिरी दिनहुँ करोडौं मूल्यका सामान ल्याउँदा विराटनगर बजार सुनसान भएर व्यापारी पलायन हुन थालेको भन्दै विराटनगर महानगरपालिकाको पहलमा स्थानीय प्रशासनले साउन १ गतेदेखि नाकामा कडाइ गर्ने तयारी गरेको छ ।
महानगरको आग्रहमा जिल्ला प्रशासन कार्यालय मोरङ, जिल्ला प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी, आन्तरिक राजश्व कार्यालय, व्यापार संघ, उद्योग संगठन, नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ कोशी प्रदेश, विराट व्यापार संघ, उद्योग परिसंघ र विराटनगर भन्सार कार्यालयलले सामूहिक ऐक्यबद्धता जनाएका छन् ।
सामूहिक ऐक्यबद्धता अनुसार साउन १ गतेदेखि जोगवनी नाकाबाट कुनैपनि उपभोक्ताले एक रुपैयाँको सामान पनि भन्सार नतिरी ल्याउन नपाउने मोरङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी वीरेन्द्रकुमार यादवले बताए । स्थानीय बजारको प्रवर्द्धन गर्न, उपभोक्तालाई आफ्नै बजारमा सामान खरिद गर्ने बानी बसाल्न र राजश्व वृद्धिका लागि महानगरको आग्रहमा सबै सरोकारवाला निकायको संयूक्त प्रयासमा जोगवनी नाकामा कडाई गरेर तस्करी नियन्त्रणको रणनीति तय गरिएको यादवले बताए ।
यसअघि राजश्व चुहावट नियन्त्रण गर्ने नाममा स्थानीय प्रशासन र भन्सारले सय रुपैयाँसम्मको सामान भन्सार नतिरी ल्याउन पाउने नियम बनाएका थिए । तर सरोकारवाला निकायको बेवास्ताले सामान्य उपभोक्ताको नाममा एक पटकमा १० हजार भन्दा बढीका सामान र तस्करले ट्रकमै व्यापारिक सामान भित्र्याएर राजश्व ठगी गर्दै आएको महानगरको दावी छ ।
सीमामा खटिएका सुरक्षा निकायले वास्ता नगर्दा तस्करले छिराएको तीन ठेला सामान प्रहरी चौकीअगाडि भन्सारका कर्मचमारीले नियन्त्रण लिने प्रयास गर्दा गत माघ अन्तिममा सीमा प्रहरी चौकीअगाडि तस्कर र भन्सार कर्मचारीबीच झडप भएको थियो । झडपमा सुरक्षा निकायले साथ नदिएको भनी भन्सार कर्मचारीले आक्रोश पोख्दै विरोध जनाएपछि स्थानीय सुरक्षा निकायले उक्त घटना गुपचुप राख्दै सीमामा केही दिन कडाई गर्दै सशस्त्र प्रहरीको एक टुकडीलाई चोरी पैठारी नियन्त्रण गर्न परिचालन गरेको थियो ।
महानगरको पहलमा भएको सरोकारवाला निकायको सामूहिक छलफलले जोगवनी नाकामा कडाइ नगरे स्थानीय बजार नफस्टाउने र भन्सार राजश्व असुली पनि नबढ्ने सामूहिक निचोड निकाल्दै साउन १ देखि महानगरले गर्ने नाका कडाईमा ऐक्यबद्धता जनाएका हुन ।
‘दैनिक उपभोग्य वस्तुका नाममा जोगवनी बजारबाट दिनहुँ करोडौं मूल्यका लत्ता कपडा, खाद्यान्न, भाँडावर्तन, विद्युतीय सामग्री लगायतका व्यापारिक सामान भन्सार नतिरी भित्रिने गरेकाले विराटनगर बजार सुनसान भएर स्थानीय व्यवसायी पलायन हुने क्रम बढ्यो’ महानगर प्रमुख नागेश कोइरालाले भने ‘त्यसले राज्यको ठूलो परिमाणको राजश्व पनि गुम्दै आएको छ ।’
विराटनगर बजारलाई बचाउन र भन्सारको राजश्व असुलीमा वृद्धि गर्ने लक्ष्यले साउन १ देखि जोगवनी नाकामा कडाई गरी तस्करी नियन्त्रण गर्न स्थानीय प्रहरी प्रशासन र सरोकारवाला निकायलाई आहृवान गरिएको हो । ‘नाकामा जनपथ र सशस्त्र प्रहरीले लापरबाही गरे नगर प्रहरी नै परिचालन हुने छ’, कोइरालाले भने ‘विराटनगर बजारको व्यापारलाई जीवित राख्न र व्यवसायी पलायन हुनबाट रोक्न महानगर जस्तोसुकै कडाई गर्न पछि पर्ने छैन ।’
उनका अनुसार नाकामा सशस्त्र प्रहरीले छाडे जनपथ प्रहरीले जाँच गर्ने छ भने जनपथले छाडेको सामान शंका लागे नगर प्रहरीले जाँच गर्ने छ । विराटनगरका व्यापारीले पनि आफ्नो बानी सुधार्नु पर्ने शर्त राखिएको छ । विराटनगरका एकथरि व्यापारी दिनरात जोगवनी बजारबाट राजश्व छली गरेर सामान भित्र्याउने गरेको कोइरालाको आरोप छ । तस्करीमा संलग्न व्यापारीले साथ नदिए नगर प्रहरीले त्यस्ता शंकास्पद व्यापारीको गोदाम र पसलमा छापा समेत मार्ने तयारी रहेको उनले बताए ।
जोगवनी बजारबाट उपभोक्ताका नाममा भित्रिने लत्ताकपडा, खाद्यान्न र व्यापारिक समान तथा खुलेआम हुने तस्करीलेव्यापार चौपट हुँदा दुई दर्जन बढी व्यवसायी पलायन हुनुका साथै पसल बन्द हुने क्रम बढेको मोरङ व्यापार संघका अध्यक्ष नविन रिजालले बताए । ‘विराटनगरको व्यापार बचाउन र व्यापारी पलायन रोक्न जोगवनी बजारबाट उपभोक्ताका नाममा भित्रिने सामानमा कडाई गर्न तथा तस्करी रोक्नुको विकल्प छैन,’ रिजालले भने ‘महानगरको यो अभियानमा संघको पूर्ण साथ र समर्थन रहने छ ।’
व्यापार संघको प्रारम्भिक अध्ययन अनुसार जोगवनी बजारबाट उपभोक्ताका नाममा र तस्करीका कारण दैनिक ५ करोड भन्दा बढीका व्यापारिक सामान भन्सार नतिरी भित्रिँदै आएको रिजालको अनुमान छ । उद्योग संगठन मोरङका अध्यक्ष राकेश सुरानाले विराटनगरको बजारलाई गुल्जार बनाउन, औद्योगिक पहिचानलाई जीवित राख्न सरोकारवाला निकायको प्रयास प्रसंसनीय रहेको बताउँदै जोगवनी भन्सार क्षेत्र मात्र नभई जिल्लाको ६३ किलोमिटर खुला सिमानामा नै कडाई गरिनु पर्ने बताए ।
जोगवनी नाकाबाट औपचारिक आयात १६ प्रतिशतले घट्दा विराटनगर भन्सारले चालु वर्ष लक्ष्यको आधा माक्र राजश्व असुली गरेको छ । चालु वर्ष ६० अर्ब ३ करोड राजश्व असुली लक्ष्य राखेकोमा शुक्रबारसम्ममा ३३ अर्ब मात्र असुली भएको प्रमुख भन्सार अधिकृत ज्ञानेन्द्रराज ढकालले बताए ।
