काठमाडौँ – एक्सपायरी मिति पछि, औषधिको रासायनिक संरचना बिग्रन्छ, जसका कारण यसले प्रदान गर्ने राहत पनि परिवर्तन हुन सक्छ। यो मिति पछि, औषधि बनाउने कम्पनीले यसको प्रभावकारिताको ग्यारेन्टी गर्दैन।
टाउको दुख्ने, शरिर दुख्ने, ज्वरो आउने, रुघाखोकी, रुघाखोकी जस्ता सानातिना रोग लागेमा घरमै राखिएको औषधि खान्छौं । यसले तुरुन्तै राहत प्रदान गर्दछ, तर कहिलेकाहीं त्यसो गर्नु खतरनाक हुन सक्छ।
वास्तवमा, प्रत्येक औषधिको म्याद समाप्त हुने मिति हुन्छ। जस पछि त्यो औषधिको रासायनिक संरचना बिग्रन्छ, जसका कारण यसले दिने राहत पनि परिवर्तन हुन सक्छ।
हामी सबैले औषधि किन्दा यसको म्याद सकिने मितिलाई ध्यानमा राख्छौं, हामीलाई यो पनि थाहा छ कि यो औषधि खानु हुँदैन तर अझै पनि धेरै पटक यसको बारेमा यस्ता गल्तीहरू हुन्छन्, जसले हामीलाई समस्यामा पार्न सक्छ ।
१. म्याद सकिएको औषधि किन खतरनाक हुन्छ?
जब औषधिको म्याद समाप्त हुन्छ, यसको रासायनिक संरचना परिवर्तन हुन्छ। तिनीहरूमा हुने परिवर्तनहरूले औषधिलाई खतरनाक पनि बनाउन सक्छ। यद्यपि, यसको मतलब यो होइन कि औषधि घातक हुन सक्छ। यही कारणले गर्दा कुनै पनि औषधि उत्पादन गर्ने कम्पनीले म्याद सकिएपछि यसको प्रभावकारिताको ग्यारेन्टी गर्दैन।
२. यदि तपाईंले म्याद सकिएको औषधि खानुभयो भने के हुन्छ ?
म्याद समाप्त भएको औषधिको साइड इफेक्ट यसको रसायन अनुसार फरक हुन सक्छ। कुनै पनि रोग लागेमा यस्तो औषधि सेवन गर्नु खतरनाक हुनसक्छ । औषधिमा प्रयोग हुने टेट्रासाइक्लिन नामक रासायनिक यौगिक यसको म्याद सकिएपछि शरीरमा प्रवेश गरी मृगौलामा क्षति पुर्याउन सक्छ।
३. समाप्ति मिति पछि औषधि सेवन गर्दा साइड इफेक्ट
उल्टी र पखाला हुन सक्छ
पुरानो एलर्जी बढ्न सक्छ
छालामा दागहरू देखा पर्न सक्छन्
कलेजो र मृगौलाको लागि खतरा
सुस्त चयापचय को जोखिम
एन्टिबायोटिक प्रतिरोधको जोखिम
४. औषधिको म्याद सकिएपछि के गर्ने ?
घरमा प्राथमिक उपचार बक्समा आवश्यक नपर्ने औषधिहरू नष्ट गर्नुहोस्। तिनीहरूलाई फ्लस वा डस्टबिनमा फाल्नुको सट्टा, तपाईंले तिनीहरूलाई स्थानीय प्रशासनलाई दिन सक्नुहुन्छ ताकि तिनीहरूले तिनीहरूलाई पुन: प्रयोग गर्न सकून्। यी औषधिहरूलाई फोहोरमै फ्याँक्दा वा केवल जनावरहरूलाई बिरामी बनाउन वा वातावरणमा हानि पुऱ्याउन सक्छ।
५. यदि तपाईंले गल्तिले म्याद सकिएको औषधि सेवन गर्नुभयो भने के गर्ने ?
चिकित्सकका अनुसार यदि गलतीले म्याद सकिएको औषधि सेवन गरेमा आत्तिनु पर्दैन । यदि तपाईंलाई चिलाउने, चक्कर लाग्ने, टाउको दुख्ने वा सास फेर्न समस्या छ भने, तपाईंले ढिलाइ नगरी चिकित्सकसँग परामर्श लिनुहोस्।
६. औषधिको सन्दर्भमा के सावधानी अपनाउनु पर्छ ?
औषधि खरिद गर्दा, निश्चित रूपमा यसको दिशानिर्देशहरू पढ्नुहोस्।
औषधिको उत्पादन मिति र म्याद सकिने मिति जस्ता जानकारी हेर्नुहोस्।
यसमा लेखिएको निर्देशन अनुसार औषधि भण्डार गर्नुहोस्।
औषधिलाई २५ डिग्री सेल्सियसभन्दा कम, अँध्यारो ठाउँमा, घाम वा तातोबाट टाढा वा फ्रिजमा भण्डारण गर्न सल्लाह दिइन्छ।
यदि तपाइँ बक्समा औषधि राख्दै हुनुहुन्छ भने, यसलाई कडा रूपमा बन्द गर्नुहोस् ताकि आर्द्र हावा सम्पर्कमा नआओस्। तिनीहरूको प्याकेजिङको ख्याल राख्नुहोस्।
